Anomie is een term die over het algemeen wordt gebruikt om een toestand van sociale wanorde of morele verwarring te beschrijven.
De definitie van het woord anomie volgens Emile Durkheim
De Franse socioloog Emile Durkheim gaf een bijzonder beroemde definitie van het woord anomie. Volgens Durkheim is anomie een toestand van sociale desorganisatie waarin normale gedragsregels verloren gaan of verward raken. Deze toestand kan worden veroorzaakt door een periode van snelle sociale veranderingen of door een economische crisis.
Durkheim ontwikkelde zijn theorie van anomie op basis van een onderzoek naar misdaad in Frankrijk. Hij ontdekte dat de misdaadcijfers dramatisch stegen tijdens perioden van snelle sociale veranderingen, zoals de Franse Revolutie. Hij merkte ook dat criminelen zich vaak onderscheidden door hun gebrek aan verbinding met de samenleving en haar normen. Vanuit deze observatie ontwikkelde Durkheim zijn theorie volgens welke anomie een belangrijke oorzaak van criminaliteit is.
Volgens Durkheim kan anomie aanzienlijke negatieve gevolgen hebben voor de samenleving. Het kan leiden tot een verlies aan gemeenschapsgevoel en sociale solidariteit, wat op zijn beurt kan leiden tot meer criminaliteit en sociale instabiliteit.
Durkheims theorie van anomie heeft een aanzienlijke impact gehad op de sociologie en wordt nog steeds besproken en ontwikkeld door hedendaagse sociologen.
Anomie volgens de klassieke sociologie
Anomie verwijst volgens de klassieke sociologie naar het gebrek aan regels en sociale normen in een samenleving. Dit gebrek aan regels kan leiden tot abnormaal gedrag en sociale conflicten. De klassieke sociologie werd beïnvloed door het werk van Émile Durkheim, die anomie definieerde als het resultaat van een onevenwicht tussen de krachten van sociale cohesie en de krachten van sociale desintegratie. Volgens Durkheim is een samenleving die een sterke anomie ervaart een samenleving in crisis.
De klassieke sociologie definieerde anomie als het ontbreken van sociale regels of normen. Dit uitte zich in het feit dat individuen zich niet langer gebonden voelden aan gemeenschappelijke waarden en minder geneigd waren de regels van de samenleving te respecteren. De samenleving werd toen gezien als een crisis.
Deze definitie is bekritiseerd door moderne sociologen, omdat deze impliceert dat anomie uitsluitend een negatief fenomeen is. Individuen kunnen zich echter ook bevrijd voelen doordat ze niet langer onderworpen zijn aan beperkende regels en sociale normen. Ze kunnen dan nieuwe horizonten verkennen en nieuwe levensvormen ontwikkelen.
Anomie kan daarom worden gezien als een tweeledig proces: enerzijds kan het een sociale crisis veroorzaken, maar anderzijds kan het een bron van vrijheid en creativiteit zijn.
Voor Emile Durkheim wordt anomie gedefinieerd als een gebrek aan regels en sociale normen. De klassieke sociologie definieert anomie als een toestand van sociale desorganisatie.