De gig-economie en werken op afstand zijn de afgelopen tien jaar erg populair geworden. Deze innovatieve werkmodellen dagen de traditionele arbeidsnormen uit en bieden mensen alternatieve manieren om in hun levensonderhoud te voorzien. Naarmate de technologie zich blijft ontwikkelen en mondiale connectiviteit toegankelijker wordt, zullen de kluseconomie en werken op afstand de komende jaren nog belangrijker worden. Hieronder zullen we de voor- en nadelen van de kluseconomie verkennen en de toekomstige implicaties voor werknemers en werkgevers overwegen.
De opkomst van de parallelle economie
De kluseconomie, of flexibele arbeidsmarkt bestaande uit freelancers, contract- en tijdelijke banen, is de afgelopen tien jaar gegroeid (Kerr, 2020). Aangedreven door technologieplatforms zoals Uber, Airbnb en TaskRabbit heeft de kluseconomie de traditionele industrieën ontwricht en nieuwe kansen gecreëerd voor werknemers en bedrijven. Volgens een onderzoek van Upwork en Freelancers Union telden de Verenigde Staten in 2019 57 miljoen freelancers, en dit aantal zal naar verwachting toenemen (Upwork, 2019).
Werken op afstand: een nieuw normaal
Werken op afstand, of telewerken, is een ander werkmodel dat de afgelopen jaren aan belang heeft gewonnen. Deze trend wordt aangewakkerd door technologische vooruitgang, zoals cloudgebaseerde software, videoconferenties en mobiele apparaten, waarmee werknemers vanaf elke locatie met een internetverbinding kunnen werken. De COVID-19-pandemie heeft deze evolutie alleen maar versneld, omdat bedrijven over de hele wereld gedwongen zijn zich aan te passen aan werken op afstand om de bedrijfscontinuïteit te garanderen (Bloom et al., 2020).
Voordelen van de gig-economie
Voor werknemers bieden de kluseconomie en werken op afstand meer flexibiliteit en autonomie. Gig-werknemers kunnen projecten kiezen die aansluiten bij hun vaardigheden en interesses, hun eigen schema's opstellen en in hun eigen tempo werken (Kerr, 2020). Externe werknemers kunnen ook profiteren van een beter evenwicht tussen werk en privéleven en de transporttijd en -kosten verminderen (Bloom et al., 2020).
Ook werkgevers kunnen profiteren van deze werkmodellen. Door gebruik te maken van de gig-economie kunnen bedrijven toegang krijgen tot een grotere talentenpool, de arbeidskosten verlagen en hun wendbaarheid vergroten in het licht van marktschommelingen (Kerr, 2020). Werken op afstand kan geld besparen op ruimte en middelen, terwijl de medewerkerstevredenheid en productiviteit toenemen (Bloom et al., 2020).
Flexibiliteit: Een van de belangrijkste voordelen van de kluseconomie is de flexibiliteit die deze biedt. Reizende werknemers kunnen kiezen wanneer, waar en hoe ze willen werken, waardoor ze hun persoonlijke en professionele leven beter in evenwicht kunnen brengen.
Inkomenscontrole: gig-werkers kunnen beslissen hoeveel werk ze op zich nemen, waardoor ze hun inkomen kunnen controleren op basis van hun behoeften en voorkeuren.
Ontwikkeling van vaardigheden: De kluseconomie biedt individuen de mogelijkheid om hun vaardigheden te ontwikkelen en te versterken door middel van verschillende werkervaringen. Dit kan leiden tot professionele groei en een grotere verkoopbaarheid.
Ondernemerskansen: De schaduweconomie kan dienen als springplank voor mensen die hun eigen bedrijf willen starten, omdat ze hun ideeën kunnen testen, een klantenbestand kunnen opbouwen en ervaring kunnen opdoen voordat ze zich volledig aan hun project wijden.
Verminderde werkgerelateerde stress: Flexibiliteit en controle over werkschema’s kunnen het stressniveau verminderen, omdat zelfstandigen indien nodig pauzes of vrije tijd kunnen nemen, zonder de beperkingen van een traditionele baan.
Netwerken: gig-werknemers hebben vaak de mogelijkheid om met verschillende klanten en bedrijven te werken, wat hen kan helpen hun professionele netwerk uit te breiden en waardevolle verbindingen te leggen binnen hun branche.
Toegang tot een grotere talentenpool: Bedrijven kunnen dankzij de kluseconomie toegang krijgen tot een breder scala aan vaardigheden en expertise, omdat ze freelancers of contractanten kunnen inhuren voor specifieke projecten of taken.
Kostenreductie: Bedrijven kunnen besparen op overheadkosten door gig-werknemers in dienst te nemen, omdat ze geen voordelen, kantoorruimte of voorzieningen hoeven te bieden zoals ze zouden doen voor fulltime werknemers.
Geen langetermijnverplichtingen: gig-werknemers en bedrijven kunnen profiteren van het feit dat ze geen langetermijnverplichtingen hebben, omdat ze gemakkelijk door kunnen gaan naar nieuwe projecten of kansen zonder gebonden te zijn aan contracten of overeenkomsten.
Grotere werktevredenheid: De autonomie en flexibiliteit die de kluseconomie biedt, kunnen leiden tot een grotere werktevredenheid, omdat individuen werk kunnen kiezen dat aansluit bij hun interesses, waarden en doelen.
Uitdagingen en nadelen
Ondanks de voordelen ervan brengen de schaduweconomie en het werken op afstand hun uitdagingen en nadelen met zich mee. Tijdelijke werknemers worden vaak geconfronteerd met baanonzekerheid, gebrek aan uitkeringen en onregelmatige inkomsten (Kerr, 2020). Ze kunnen ook te maken krijgen met isolatie en een gebrek aan steun van collega's en superieuren. Externe werknemers kunnen met soortgelijke uitdagingen worden geconfronteerd, zoals problemen met communicatie en samenwerking, evenals vage grenzen tussen werk en privéleven (Bloom et al., 2020).
Baanonzekerheid: De kluseconomie biedt weinig tot geen baanzekerheid, omdat werknemers vaak op basis van één project worden ingezet. Dit kan leiden tot financiële instabiliteit en problemen bij het plannen van de toekomst.
Gebrek aan voordelen: Zelfstandigen hebben doorgaans niet dezelfde voordelen als traditionele werknemers, zoals een ziektekostenverzekering, betaald verlof of pensioenregelingen. Dit kan het voor zelfstandigen moeilijk maken om toegang te krijgen tot essentiële diensten en te sparen voor hun toekomst.
Onregelmatig inkomen: Het inkomen van gig-werkers kan zeer onvoorspelbaar zijn, omdat het afhangt van de beschikbaarheid van werk en de compensatie voor elk project. Dit kan het lastig maken om een begroting en een financieel plan te maken.
Geen wettelijke bescherming: Tijdelijke werknemers worden vaak beschouwd als onafhankelijke contractanten, wat betekent dat ze niet dezelfde wettelijke bescherming genieten als werknemers, zoals minimumloon, overwerkvergoeding en bescherming tegen onrechtmatig ontslag.
Beperkte loopbaanontwikkeling: kluswerk bestaat vaak uit kortetermijnprojecten, waardoor het voor werknemers moeilijk kan worden een samenhangend loopbaantraject op te bouwen en professionele relaties op lange termijn te ontwikkelen.
Gebrek aan werknemersrechten: Tijdelijke werknemers hebben over het algemeen niet dezelfde rechten als werknemers, zoals het recht om zich bij een vakbond aan te sluiten, collectief te onderhandelen of deel te nemen aan beschermde gezamenlijke activiteiten.
Sociaal isolement: Thuiswerken gebeurt vaak op afstand of op individuele basis, wat kan leiden tot gevoelens van isolatie en een gebrek aan kameraadschap onder werknemers.
Onzekere betalingen van klanten: Reizende werknemers kunnen in de problemen komen als klanten hen niet op tijd of helemaal niet betalen, wat een extra financiële druk op de werknemer kan veroorzaken.
Geen opleiding of ontwikkeling van vaardigheden: Zelfstandigen zijn doorgaans verantwoordelijk voor hun eigen professionele ontwikkeling, aangezien zij geen toegang hebben tot dezelfde mogelijkheden voor opleiding en ontwikkeling van vaardigheden als traditionele werkgevers.
Evenwicht tussen werk en privéleven: De kluseconomie vereist vaak dat werknemers op elk moment beschikbaar en flexibel zijn om projecten aan te nemen, wat het moeilijk kan maken om een gezond evenwicht tussen werk en privéleven en verplichtingen te behouden.
Nu de kluseconomie en het werken op afstand blijven groeien, is het essentieel dat beleidsmakers, werkgevers en werknemers zich aan deze veranderingen aanpassen. Dit leidt tot nieuwe arbeidsregels, een herdefinitie van uitkeringsstructuren en een investering in technologie en infrastructuur om werken op afstand te ondersteunen. Door deze werkmodellen over te nemen en de uitdagingen die ze met zich meebrengen aan te pakken, kan de samenleving zich voorbereiden op een flexibelere, diversere en inclusievere professionele toekomst.
Referenties
Bloom, N., Liang, J., Roberts, J., en Ying, ZJ (2020). Werkt thuiswerken? Bewijs uit een Chinees experiment. Het Quarterly Journal of Economics, 130(1), 165-218.
Kerr, A. (2020). De gig-economie: implicaties voor werknemers, bedrijven en beleidsmakers. Zakelijke horizonten, 63(2), 153-163.
Opwerk. (2019). Freelancen in Amerika 2019. Gehaald van https://www.upwork.com/press/releases/freelancing-in-america-2019
